Baza technologii

Wirusopodobne wektory do dostarczania środków farmaceutycznych, sposób ich wytwarzania, zastosowanie i kompozycja farmaceutyczna.
Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk
Opis technologii / usługi
Wynalazek dotyczy wykorzystania cząsteczki wirusopodobnej (ang. virus-like particle, VLP), dodekahedronu adenowirusa (Dd), jako wektora do wprowadzenia do tkanek ssaczych niskocząsteczkowych czynników terapeutycznych. Szczegółowe rozwiązanie umożliwia wykorzystanie Dd jako platformy do wprowadzania czynników terapeutycznych do tkanek nowotworowych. Dd jest to subwirusowa symetryczna nanocząstka, niezawierająca informacji genetycznej. Wykorzystywanie przez Dd do penetracji komórkowej integryn ?v?3 i ?v?5, które są nadeksprymowane w nowotworzonych naczyniach doprowadzających krew do tkanki nowotworowej, wskazuje na powinowactwo cząstek do tkanek nowotworowych. Wysokie zdolności penetracyjne Dd stwarzają możliwość wykorzystania VLP jako nośnika do wprowadzania leków o ograniczonym przenikaniu przez błony komórkowe. Jako lek wzorcowy wykorzystano bleomycynę (BLM), antybiotyk powszechnie stosowany w chemioterapii, który jest używany w wysokich dawkach wywołujących groźne skutki uboczne. Dla zwiększenia biodostępności BLM w opisywanym przykładzie użyto podejścia metodycznego, jakim było przyłączenie antybiotyku do powierzchni Dd na drodze kroslinku chemicznego. Koniugat Dd-BLM wydajnie przenika przez błonę komórkową i podobnie jak wolny antybiotyk powoduje uszkodzenia w jądrowym DNA, co prowadzi do śmierci komórek. Co najważniejsze, skuteczne cytotoksyczne stężenie antybiotyku dostarczanego z Dd jest 100-krotnie niższe od stężenia stosowanego w przypadku wolnej BLM.
Zalety / korzyści z zastosowania technologii
Analizując potencjał aplikacyjny Wynalazku należy wziąć pod uwagę obecność w cząstce wektora 60 motywów RGD wykazujących powinowactwo do integryn ?v, których poziom jest podwyższony w endotelium guzów złośliwych. Wskazuje to na potencjalne ukierunkowanie koniugatów do ognisk rakowych w organizmie. Według Twórców Wynalazku wykazane w układzie in vitro zwiększenie biodostępności leku, uzyskane przez przyłączenie do ukierunkowanego, nadzwyczaj wydajnego wektora, umożliwi stosowanie w terapii antynowotworowej niższych efektywnych dawek cytostatyku i w konsekwencji obniżenie niepożądanej toksyczności niespecyficznej. Preparat Dd-BLM (ze względu na swoją stabilność) nadaje się do szybkiego przetworzenia przez osoby biegłe w sztuce w aktywny lek przeciwnowotworowy. Opracowany koniugat jest nową formą farmakologiczną już stosowanego leku przeciwnowotworowego o znanym mechanizmie działania, który został przyłączony do biokompatybilnego wektora. Rekombinowany dodekahedron jest całkowicie biodegradowalny. Przedstawione w Patencie innowacyjne rozwiązanie jest więc atrakcyjną alternatywą w stosunku do użycia nośników chemicznych czy nanomateriałów nieulegających biodegradacji oraz wykazujących znaczną toksyczność i działania uboczne. Produkcja innowacyjnego preparatu antynowotworowego o zwiększonej dostępności do guza mogłaby się przyczynić do zwiększenia konkurencyjności polskiej farmakologii. Co istotne, bleomycyna nie podlega już ochronie patentowej.
Zastosowanie rynkowe
Wykorzystanie jako nośnika do wprowadzania leków o ograniczonym przenikaniu przez błony komórkowe.